Czym jest ZPAV?
ZPAV jest jedyną działającą w Polsce organizacją zbiorowego zarządzania prawami producentów fonogramów i wideogramów muzycznych. By pełnić tę rolę, ZPAV musiał otrzymać stosowne zezwolenie Ministra Kultury – pierwsze w 1995 roku, odnowione w 1998 roku i w 2003 roku, ze względu na zmieniające się zapisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi pozwala użytkownikom muzyki – nadawcom, dyskotekom, restauracjom, sklepom wykorzystywać nagrania muzyczne bez konieczności kontaktowania się z poszczególnymi artystami, autorami i producentami. Wystarczy, że użytkownicy ci podpiszą stosowne umowy i wniosą opłaty na rzecz organizacji reprezentujących twórców, artystów i producentów.
Kto to jest producent?
Producent to ten, który wyprodukował fonogram/wideogram muzyczny (sfinansował, zorganizował, wydał pod swoją firmą/nazwiskiem).
Zgodnie z art. 94 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych domniemywa się, że producentem fonogramu lub wideogramu jest osoba, pod której nazwiskiem lub firmą (nazwą) fonogram został po raz pierwszy sporządzony. Nie jest to zatem podmiot, który technicznie nagranie zrealizował i zarejestrował, ale podmiot, który takie nagranie utworu zlecił i sfinansował – inaczej osoba lub firma, której przysługują pierwotne prawa do masteru, „taśmy matki”. Najczęściej producentem jest firma fonograficzna, będąca podmiotem gospodarczym, ale producentem mogą być także osoby fizyczne takiej działalności nie prowadzące, np. sam artysta wykonawca czy zespół, który własnym sumptem realizuje nagrania i z gotowym materiałem zgłasza się do wydawcy lub dystrybutora. Ważne, aby własny wkład w produkcję został udokumentowany.
Ustawa o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Zezwolenie
Ministra Kultury
Prawa producenta:
Producentowi przysługuje prawo do wynagrodzenia z tytułu nadawania, odtwarzania i reemisji nagrań (art. 94 ust. 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych)
bez zgody producenta można nadawać (np. w radiu i TV), publicznie odtwarzać (np. w sklepie, barze, dyskotece) i reemitować (np. w sieci kablowej) każde nagranie wprowadzone legalnie do obrotu, zaś uprawniony producent ma prawo domagać się stosownego wynagrodzenia za eksploatację swych nagrań, co realizowane jest za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania. Zainkasowane przez ZPAV środki są dzielone pomiędzy uprawnionych producentów, proporcjonalnie do zakresu wykorzystania ich repertuaru.
Producent dysponuje prawami wyłącznymi do swojego nagrania w zakresie zwielokrotnienia, wprowadzenia do obrotu, najmu i użyczania oraz publicznego udostępniania (art. 94 ust. ww. ustawy)
bez pisemnej zgody producenta nikt nie może kopiować jego nagrań, wprowadzać ich do obrotu, wypożyczać ani udostępniać (zarówno w postaci nagrania na nośniku, jak i np. w internecie). ZPAV, w zasadzie, nie pośredniczy w udzielaniu licencji na tych polach eksploatacji nagrań, co do których Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych przyznała producentom wyłączne prawo do dysponowania.
