Producenci/wydawcy muzyki – kim są?
ZPAV to Związek Producentów Audio Video. Kim są jego członkowie?
Według statutu ZPAV jest związkiem producentów fonogramów i wideogramów. Zgodnie z art. 94 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przyjmuje się, że producentem fonogramu lub wideogramu jest osoba, pod której nazwiskiem lub firmą (nazwą) fonogram lub wideogram został po raz pierwszy sporządzony. W praktyce oznacza to podmiot, który zorganizował i sfinansował utrwalenie nagrania muzycznego lub teledysku i któremu przysługują prawa do dysponowania fonogramem lub wideogramem, czyli najczęściej (choć nie zawsze) wydawcę.
Na czy polega praca producenta fono- i wideogramów?
To praca polegająca na wydawaniu muzyki. W praktyce producent fonogramu lub wideogramu jest także wydawcą. A wydawca to osoba, która odpowiada za cały proces od powstania pomysłu do pojawienia się muzyki w sprzedaży. Wydawca jest także inwestorem, to on wykłada pieniądze na przygotowanie i wyprodukowanie płyty. I chodzi tu zarówno o koszt nagrania – wynagrodzenie dla artystów, koszty studia itp., jak i koszty wyprodukowania płyty – tłoczenie, druk okładek, przygotowanie projektów graficznych oraz koszty marketingu i sprzedaży – czyli strategii promocyjnej, PR, materiałów promocyjnych, w tym sesji fotograficznych, videoklipu, dystrybucji itd.
Jak właściwie powstaje płyta? Jakie jest zaangażowanie wydawcy, a jakie artysty?
Praca nad płytą zwykle zaczyna się od pomysłu i kreatywnej pracy wykonawcy. Pierwszym etapem jest wstępny materiał na płytę czyli tzw. demo, które zawiera parę utworów czasami jeszcze bez ostatecznego aranżu. Z demo artysta pojawia się w wytwórni i jest to podstawa do rozpoczęcia rozmów. Jeśli materiał się spodoba i wytwórnia dostrzega w nim potencjał, rozpoczynają się rozmowy nad zakresem współpracy. Formalne drogi współpracy bywają różne ale najczęściej jest to kontrakt fonograficzny na podstawie którego wydawca bierze na siebie wszystkie koszty związane z pojawieniem się płyty na rynku i staje się właścicielem praw producenckich. Po podpisaniu kontraktu rozpoczyna się praca związana już bezpośrednio z wydaniem płyty. Ustalony zostaje termin wydania płyty, artysta rozpoczyna pracę nad ostatecznym nagraniem, wydawca zaś przygotowuje i wdraża strategię promocji i sprzedaży. Ostatecznie płyta to wynik wspólnej pracy całej grupy osób – z jednej strony muzyków, z drugiej – osób zajmujących się jej wydaniem.
Jak duży jest rynek muzyczny w Polsce? Jak podzielony jest na producentów?
Rynek muzyczny podzielony jest pomiędzy duże międzynarodowe wytwórnie tzw. majorsów i małe wytwórnie niezależne, najczęściej będące w całości w rękach polskiego kapitału. Na polskim rynku jest 4 majorsów: Universal Music, Sony Music, EMI i Warner Music. W ich rękach jest ok. 65% rynku, a pozostałe 35% zajmuje cały szereg wytwórni niezależnych, takich jak: Kayax, Mystic, My Music, Metalmind czy QL Music.
Czy łatwiej jest tym, za którymi stoją wielkie międzynarodowe korporacje, czy mniejszym, ale za to z większą swobodą działania?
Za korporacjami stoją korporacyjne pieniądze. Duże budżety, międzynarodowe katalogi, wsparcie sieci, to wszystko przekłada się na stabilne otoczenie i komfort pracy. Małe wytwórnie mają natomiast indywidualne podejście do artystów, tu każdy projekt jest priorytetowy, bo każdy projekt przekłada się na sukces bądź porażkę firmy. Praca w małych wytwórniach jest więc zdecydowanie
bardziej wymagająca, ale dla artysty to unikatowe wsparcie i zaangażowanie.
Dziękujemy za rozmowę Jackowi Jagłowskiemu – współwłaścicielowi wytwórni QL MUSIC
